روایتی منتشر نشده از جلسه دی ۶۷ آیت الله منتظری با 'هیات مرگ'
ه مناسبت دهمین سالگرد درگذشت آیت الله منتظری، ویدیوی مصاحبه‌ای قدیمی از احمد منتظری فرزند او انتشار یافته که حاوی روایت جدیدی از گفتگوهای این مرجع تقلید با اعضای هیات متصدی دستجمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ است -که بعدها به "هیات مرگ" مشهور
احمد منتظری می‌گوید پس از آنکه پدرش در دیدار مرداد ۱۳۶۷ خود با چهار عضو هیات، با انجام اعدام ها مخالفت کرده، آنان خبر این مخالفت را با احمد خمینی پسر آیت الله خمینی در میان گذاشته اند ولی او خواستار ادامه اعدام زندانی‌ها شده است.
پسر آیت‌الله منتظری با تاکید بر اینکه دیدار مجدد پدر با آن چهار نفر در دی ماه همان سال صورت گرفته، خبر می دهد که نوار صوتی این دیدار وجود دارد ولی نهادهای حکومتی جلوی انتشار نوار را گرفته اند. با این حال، او در ویدیوی جدید، که دیروز جمعه ۲۹ آذر در کانال تلگرامی "انجمن اسلامی دانشجویان آزاداندیش دانشگاه علامه طباطبایی" انتشار یافته و زمان ضبط آن مشخص نیست، به نقل بخشی از محتوای نوار جلسه دی ۱۳۶۷ پرداخته است.
به گفته احمد منتظری: "آن فایل بعدی، دی ماه، اصلا اصلش... پرخاش آقای منتظری با آن چهار نفر است، که می گوید چرا من مساله ای با این اهمیت را گفتم بروید با آقای خمینی صحبت کنید [اما] شما رفتید با احمد صحبت کردید. خیلی این را تاکید می کنند، که آنها می‌گویند ما راهی غیر از این نداریم."
وی می افزاید: "یعنی کاملا مشخص است که اینها بعد از این همه ... رفته اند به احمد آقای خمینی گفته اند آقای منتظری این جوری گفت، [او هم] گفته نه، بروید ادامه بدهید." مشخص نیست که احمد خمینی پس از در میان گذاشتن موضوع با آیت الله خمینی خواستار ادامه اعدام ها شده یا اساسا نیازی به گفتگو با پدر خود ندیده است.
سه سال و نیم پیش؛ سایت آیت‌الله حسینعلی منتظری فایل صوتی اظهارات این مرجع تقلید در مرداد ماه سال ۱۳۶۷ را منتشر کرد که در آن، به تندی به اعدام دستجمعی اعضای سازمان مجاهدین خلق انتقاد می کرد.
او پس از اطلاع یافتن از موضوع دو نامه به آیت الله خمینی نوشت و سپس در دیداری به تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۶۷ با حضور حسینعلی نیری (حاکم شرع وقت)، مرتضی اشراقی (دادستان وقت)، ابراهیم رئیسی (معاون وقت دادستان) و مصطفی پورمحمدی (نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین) با انجام اعدام ها مخالفت کرد، که فایل صوتی مربوط به آن جلسه در مرداد ۱۳۹۵ منتشر شد.
به دنبال انتشار آن فایل، احمد منتظری به اتهام اقدام علیه امنیت ملی، انتشار اسناد سری و تبلیغ علیه نظام به ۲۱ سال حبس تعزیری (۶ سال قابل اجرا) و ۳ سال خلع لباس محکوم شد. هرچند بعدا اعلام شد که اجرای حکم زندان، با وساطت آیت الله موسی شبیری زنجانی از مراجع تقلید شیعه به حال تعلیق درآمده است.
فرزند آقای منتظری، در ویدیویی که اخیرا از او منتشر شده می گوید که فایل صوتی جلسه دی ماه ۱۳۶۷، "جزو فایل هایی است که [نهادهای امنیتی] خیلی مانع شدند گفتند نباید پخش کنید... آن شش سال زندان ما که معلق شده به شرط پخش نشدن آنهاست".
او در همین ویدیو، همچنین خاطره ای را از زمان نگارش نامه های پدرش به رهبر وقت جمهوری اسلامی در اعتراض به اعدام ها نقل کرده است.
به روایت احمد منتظری: "من خواندم خیلی تعجب کردم، که این خیلی متن تندی است و به ایشان هم نظرم را گفتم. گفتم آقا اینها چیزهایی نیست که شما روی کاغذ بیاورید. اینها را باید شفاهی بگویید... با امام صحبت کنید. دست دیگران بیفتد چه می شود؟"
فرزند آیت الله منتظری ادامه می دهد: "ایشان جوابی که داد [این بود که] گفت همه چیز دیگر تمام شده.... من یک لحظه احساس کردم که مثلا کودتایی شده، خبری شده ما نمی دانیم. گفتم یعنی چه تمام شده؟ ایشان این جمله را گفتند، که خونی که به ناحق ریخته بشود دیگر همه چیز را تمام می کند."
انتقادات آقای منتظری به اعدام ها، سرانجام باعث شد تا بنیانگذار جمهوری اسلامی، در ۶ فروردین ۱۳۶۸ وی را از سمت قائم مقامی رهبری، که از تیرماه ۱۳۶۴ و بنا بر تصمیم مجلس خبرگان عهده دار آن بود، عزل کند.
البته احمد منتظری در ویدیویی که اخیرا منتشر شده، در مورد رسیدن نامه های انتقادی پدرش به دست شخص آقای خمینی هم ابراز تردید می کند و می گوید:"من فکر می کنم اصلا این نامه ها به امام نرسید".
منتظری خطاب به مسئولان اعدام های ۶۷ گفته بود: "بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده و تاریخ ما را محکوم می کند به دست شما انجام شده و [نام] شما را در آینده جزو جنایتکاران در تاریخ می نویسند"
'من بگذارم مردم را بکشند تابعدا رهبر شوم؟'
آیت الله منتظری دو سال قبل از درگذشت خود، در مصاحبه ای با عماد الدین باقی از شاگردان خود تاکید کرد از اینکه، علی رغم هزینه های بعدی، به وظیفه خود در اعتراض به اعدام ها عمل کرده "وجدانش راحت است".
او در پاسخ به گفته آقای باقی مبنی بر اینکه "بعضی می گویند اگر شما این کار را نکرده بودید، حساسیت‌ها به وجود نمی‌آمد و شما بعد از فوت امام خمینی زمام رهبری را به دست می گرفتید" اظهار داشت: "معنی حرف آن بعضی این است که من بگذارم مردم را بکشند، خلاف شرع انجام شود برای اینکه بعد می‌خواهم رهبر شوم؟ اصلا و ابدا وجدانم به چنین امری راضی نمی‌شد."
آقای منتظری در بخشی از فایل صوتی مرداد ۱۳۶۷ خود نیز، با ذکر دغدغه هایی مشابه نقل می کند: "همه رفقای ما با نوشتن نامه به امام مخالف بودند ولی من دیدم جواب ندارم روز قیامت؛ وظیفه من است به امام تذکر بدهم."
این مرجع تقلید، همچنین می گوید: "من از اول این جریان [اعدام ها] تا حالا باور کنید شبی نیست که ۲-۳ ساعت فکرم را ناراحت نکند و خوابم نمی برد... جواب خانواده ها را چه می خواهید بدهید؟ ... چقدر شاه اعدام کرد؟ اعدام های خودمان را با اعدام های آنها حساب [مقایسه] بکنیم."
آیت الله منتظری در جلسه مرداد ماه، به حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی، ابراهیم رئیسی و مصطفی پورمحمدی هشدار می دهد: "بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده و تاریخ ما را محکوم می کند به دست شما انجام شده و [نام] شما را در آینده جزو جنایتکاران در تاریخ می نویسند".
او در آن جلسه، همچنین مقام هایی در حکومت را متهم می کند که از مدت ها پیش به دنبال اعدام زندانیان بوده اند و می گوید: "این چیزی است که اطلاعات رویش نظر داشت و سرمایه گذاری کرد." آقای منتظری می افزاید که احمد خمینی هم "از سه - چهار سال قبل" از انجام چنین اعدام هایی در مورد اعضای سازمان مجاهدین خلق هواداری می کرده است. او تاکید می کند که مدافعان اعدام ها "فرصت را مغتم شمردند در این جریانی که منافقین آمدند به ما حمله کردند [و] این را جا انداختند پیش امام."
اشاره قائم مقام وقت آیت الله خمینی، به مشارکت سازمان مجاهدین خلق در حمله به خاک ایران بعد از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ در عملیات موسوم به "فروغ جاویدان" است که پس از آن، رهبر وقت با صدور دستوری از مسئولان قضایی و امنیتی خواست که تمام زندانیان "سرِموضع" این سازمان اعدام شوند.
به دنبال صدور آن فرمان، جمع زیادی از زندانیان گروه های های مختلف که اکثر آنها از اعضای سازمان مجاهدین بودند و جمعی از زندانیان گروه های مارکسیست نیز در میان آنها حضور داشتند، به جوخه های اعدام سپرده شدند. در کتاب خاطرات آقای منتظری آمده است که بعد از صدور فرمان، بین ۲۸۰۰ تا ۳۸۰۰ نفر از زندانیان اعدام شدند، هرچند برخی از نهادهای حقوق بشری، تعداد اعدام شدگان را بیشتر می دانند.
آیت الله منتظری در جلسه مرداد ۱۳۶۷، با اشاره به اینکه زندانیانی که اعدام شدند، همگی قبلا محاکمه شده و احکام زندان گرفته بودند می گوید: "اینکه ما بیاییم بدون اینکه فعالیت تازه ای [از جانب زندانیان] باشد اینها را اعدام بکنیم معنیش این است که... دستگاه قضایی‌مان غلط کرده."
بی بی سی
